Friedrich Nietzsche verklaarde God in de negentiende eeuw al dood. Toch is nog steeds het grootste deel van de wereldbevolking gelovig en worden nog steeds uit naam van het geloof nog altijd vreselijke dingen gedaan. Stine Jensen pleit voor een radicaal teder atheïsme, dat vrijmoedig van zich laat horen wanneer het gaat om hete hangijzers. Maar hoe ziet zingeving zonder God er eigenlijk uit? Kan filosofie een rol vervullen die religie lang heeft gehad?
Sommige kunstenaars maken zich schuldig aan morele vergrijpen of worden daarvan verdacht (Roman Polanski, Bill Cosby, Michael Jackson, Pablo Picasso, etc.). Moet dat verschil maken voor je omgang met die kunst? Mag je nog naar Michael Jackson luisteren? Mag je Picasso’s tentoonstellen? Mag Polanski prijzen winnen? Niet al deze vragen kennen hetzelfde antwoord... Daan Evers is universitair docent filosofie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij is gespecialiseerd in de meta-ethiek en esthetiek.
Welke filantropische organisaties redden, met een gegeven budget, de meeste levens? Hoe erg is het ernstig leed van een kip ten opzichte van dat van een mens? Wat kunnen we nú doen om toekomstige generaties te beschermen? Dit is een greep van de vragen waar Effectief Altruïsme zich mee bezig houdt, in de zoektocht naar de meest impactvolle manieren om de wereld te verbeteren. Martijn Klopt onthult in zijn talk wat wij kunnen doen aan ‘s werelds meest prangende problemen.
Onze wereld barst van het toeval. Het momentum in een verkiezingsrace, de ongezochte vondst in de wetenschap of de ontmoeting van twee geliefden: steeds toont zich de hand van Fortuna. Haar invloed in het leven is aanzienlijk, soms zelfs bepalend. Ze is een bode van geluk, maar kan ook grillig en genadeloos zijn. Kan de mens het toeval beheersen? En zouden we dat moeten willen? Jeroen Hopster onderzoekt de toevalskunsten van de mens. Welke rol speelt toeval in de rechtspraak en in de democratie? Kan het goede leven wel zonder toeval?
Jeroen Hopster (1987) is universitair onderzoeker & docent Ethiek aan de Universiteit Utrecht en columnist voor Filosofie Magazine. Hij promoveerde met een proefschrift over evolutionaire ethiek en legt zich toe op morele vraagstukken over techniek en klimaat. In 2024 publiceerde hij het boek Toeval: Een onvoorziene filosofie.
Wat is filosofie? Het is geen vaststaand begrip maar is voortdurend in beweging, gevormd door veranderende omstandigheden en perspectieven. Friso Timmenga neemt je mee door de bewogen geschiedenis van de Europese filosofie. Hij schetst o.a. hoe filosofen van Plato tot Descartes nadachten over de grote vragen van hun tijd en hoe hun ideeën zijn ingebed in de context van een veranderende samenleving. Door terug te kijken naar de wortels van de filosofie kunnen we ons ook afvragen wat het betekent om vandaag de dag te filosoferen. Welke vragen zijn nu relevant? En hoe kunnen de ideeën van klassieke denkers ons helpen om deze vragen te begrijpen?
Friso Timmenga is promovendus aan de Rijksuniversiteit Groningen, Campus Fryslân. Zijn onderzoek richt zich op de studie van wereldfilosofieën en kennisdiversiteit.