Digitale geletterdheid
De maatschappij wordt in een hoog tempo steeds meer digitaal. Alles wordt via computertechnologie geregeld: belastingaangiftes, reizen met het openbaar vervoer, afsluiten van abonnementen, je bankzaken regelen, noem maar op. Alternatieven zijn er al vaak niet meer. Het is dus van groot belang dat iedereen goed kan omgaan met computers en internet. Helaas is er sprake van een digitale kloof: er zijn nog veel mensen in onze samenleving die niet mee kunnen komen op digitaal gebied. In dit dossier wordt uitgelegd wat digitale geletterdheid is en wat er nodig is aan vaardigheden om je staande te houden in de digitale wereld.
Wat is digitale geletterdheid
Digitale geletterdheid omvat alle vaardigheden die iedereen nodig heeft om zich in de digitale samenleving staande te houden en zichzelf te ontwikkelen. Van informatievaardigheden tot je veilig kunnen bewegen op internet, van computational thinking en programmeren tot mediawijsheid en ict-basisvaardigheden. De vier digitale vaardigheden die volgens SLO (nationaal expertise centrum leerplanontwikkeling) en Kennisnet samen 'digitale geletterdheid' vormen zijn:
- ict-basisvaardigheden: zijn de kennis en vaardigheden die nodig zijn om computers en netwerken te begrijpen, verschillende technologieën te bedienen en te begrijpen wat de mogelijkheden en beperkingen zijn.
- informatievaardigheden: het formuleren en analyseren van informatie uit bronnen, kritisch en systematisch informatie kunnen zoeken, selecteren en verwerken, en informatie op bruikbaarheid en betrouwbaarheid kunnen beoordelen.
- mediawijsheid is het geheel van kennis, vaardigheden en mentaliteit waarmee burgers zich bewust, kritisch en actief kunnen bewegen in een complexe, veranderlijke en fundamenteel gemedialiseerde wereld;
- computational thinking is het procesmatig (her)formuleren van problemen op een zodanige manier dat het mogelijk wordt om met computertechnologie het probleem op te lossen.
Waarom digitaal?
Belastingen, internetbankieren, reizen, het gaat steeds meer digitaal. Het is van groot belang dat iedereen mee kan doen in onze maatschappij.
De digitale kloof is het verschil tussen mensen die profiteren van digitale technologie en mensen die dat niet doen. Deze laatsten hebben wel toegang tot internet, maar missen digitale vaardigheden. Met name ouderen, allochtonen, minima en verstandelijk beperkten (LVB-ers) zijn groepen die moeite hebben om digitaal bij te blijven.
Zes procent van de Nederlanders komt nooit op internet, maar het internetgebruik onder ouderen is fors toegenomen. Zo zitten ouderen bijvoorbeeld steeds meer op sociale media.
21e eeuwse vaardigheden
- Op Mediawijsheid.nl staat een overzicht van 21e eeuwse vaardigheden.
- Computational thinking is het praktisch en creatief inzetten van digitale tools om een probleem op te lossen. Het probleem moet zodanig worden (her)geformuleerd dat het mogelijk is om het met computertechnologie op te lossen.
- Kennis van robots en hun mogelijkheden is ook belangrijk.
Leestips van dbieb
Stichting Mijn Kind Online Mediawijsheid op de basisschool
Hoe leer je kinderen goed zoeken op internet? Hoe maak je een speelfilm? Ruim twintig succesvolle projecten van leerkrachten in het basisonderwijs met gebruik van sociale media. Met kleurenfoto's en kindertekeningen....
Gedrukt boek
Jodi Gold Mediawijs opvoeden
Gedrukt boek
Han van der Horst Nepnieuws
Historisch overzicht van de verspreiding van vals nieuws door de eeuwen heen, met adviezen voor het zelf maken en herkennen van onbetrouwbare berichtgeving.
Gedrukt boek
Michel Walrave, Joris Van Ouytsel Mediawijs online
Kansen en gevaren van het gebruik van sociale media door jongeren.
Gedrukt boek
Adam Alter Superverslavend
Gedrukt boek
Bewustwording
- veel informatie over digitale veiligheid is te vinden in het dossier internetveiligheid
- Van nepnieuws naar chaos. Hoe slecht ben jij?! Speel de game'
- één op de zes jongeren zegt verslaafd te zijn aan social media.
Wat doet dbieb?
De bibliotheek kan een toegangspoort tot kennis zijn en een rol vervullen in het maatschappelijk debat. Ook kan de bibliotheek een gesprekspartner zijn voor overheid of professionals over digitale geletterdheid.
dbieb heeft al een aanbod op het gebied van scholing van de nieuwe vaardigheden.
In dbieb kun je terecht voor hulp bij internet- en computerproblemen. Er zijn diverse spreekuren en cursussen om bij te blijven en mee te kunnen doen in de digitale wereld:
- Leren computeren
- Werken met DigiD
- Digitaal spreekuur
- Kijk in de agenda welke activiteiten er op digitaal gebied zijn.