10-10-2024 Tip van Jacqueline

Dit boek ontving de Boekhandelsprijs 2024 en dat is een extra reden om deze keer dit boek te bespreken. Het verhaal speelt zich af op verschillende locaties in Oekraïne dat voor het grootste deel van de beschreven periode nog deel uitmaakt van de Sovjet-Unie. Het boek bestaat uit 7 delen en beslaat de periode van 1971 tot 1994. Het begint in 1994 en gaat dan terug in de tijd om in 1994 te eindigen.

Dani (1960) is de verteller van het verhaal dat in 1971 begint. Zijn jeugd in Taranivka is saai maar veilig. De winters duren lang en alle jeugd verveelt zich. Op een gegeven moment komt Pavel In het dorp wonen en hij komt bij Dani in de klas. Pavel is knap, ondanks een ooglapje voor één oog, weet en leest veel. Daardoor trekt hij langzamerhand de jongens uit de klas naar zich toe en luisteren zij naar zijn verhalen. Uit nieuwsgierigheid gaan zij ook lezen en ontsnappen ze aan de leegte van de winter. Dani trekt zich langzamerhand terug, ook omdat zijn beste vriend Igor bevriend raakt met Pavel. Uit alle verhalen van Pavel spreekt de overtuiging over hoe de dingen moeten zijn, het zijn waarden die hij uitdraagt. Hij duwt zijn klasgenoten in de richting van het socialisme.

Dan springt het verhaal naar de periode 1983-1986. Dani is inmiddels getrouwd met Sofia en werkt in een lampenfabriek, Igor ook. Het werk is uitzichtloos en ook zijn huwelijk stelt weinig voor. Dani houdt zich op de been met drank en kaarten. Igor werkt altijd door. Op een dag komt Dani Pavel tegen in het dorp, die samen met zijn vriendin Alina even terug is. Ze hebben een kort gesprek.

Op een dag zien de bewoners van Taranivka een paarse gloed over het dorp. Vier dagen later worden alle bewoners gedwongen het dorp te verlaten vanwege een ernstige ‘natuurramp’. Later blijkt dat de kernramp van Tsjernobyl te zijn.

In de periode van 1986 tot 1994 wonen Dani, Sofia en zijn moeder in Kiev. Dani wordt bordenwasser in een hotel. Tijdens een demonstratie ziet Dani Pavel lopen. Hij gaat achter hem aan en in de universiteit houdt Pavel een gloedvolle toespraak tegen het socialisme. Na de toespraak verdwijnt Pavel. Dani gaat in de jaren daarna vaak naar universiteitsbibliotheek op zoek naar de verhalen van Pavel. Hij heeft alle verhalen opgeschreven in rode boekjes. Tegelijkertijd begint de Sovjet-Unie te wankelen en Gorbatsjov treedt af. Dani raakt in de war van de verhalen van Pavel en de veranderingen in de politiek. Hij ligt maanden alleen maar op bed. Tijdens één van zijn slapeloze nachten hoort hij opeens de stem van Pavel op de radio. Het is dan ondertussen 1994 en Dani besluit Pavel te gaan zoeken in Taranivka.

Het is een indrukwekkend verslag van het leven van Oekraïners. “Onzichtbaarheid gaat vaak hand in hand met lijdzaamheid. Zij die ongezien willen blijven gaan niet voorop, nemen het woord niet en stellen geen vragen. In plaats daarvan ondergaan ze.” Volgens mij is dit het motto van het boek.

Ondanks de zwaarte van het onderwerp, maken de humor en de levendige taferelen het tot een prettig boek om te lezen. Nellen heeft een mooie manier om te vertellen en doet dat met veel plezier.

Een aanrader!

Jacqueline

Oud-medewerker informatie & advies van dbieb

Mijn naam is Jacqueline Oversteegen en ik heb altijd al veel van lezen gehouden. Tijdens mijn middelbare school periode werkte ik als vakantiehulp in de bibliotheek en daarna volgde ik de opleiding tot bibliothecaris. Dus boeken zijn een vast bestanddeel van mijn leven. Ik lees voornamelijk Nederlandse auteurs. Mensje van Keulen, Stephan Enter en Thomas Verbogt zijn een paar van mijn favoriete schrijvers.